Baryczka Marcin († 1349), kaznodzieja i wikary katedry krakowskiej, h. Barycz. Pochodzenie i czasy młodości nieznane bliżej. Wedle wiadomości w »Kalendarzu krak.« i relacji Długosza został wysłany przez biskupa krak. Bodzantę do Kazimierza W. z upomnieniem spowodu prywatnego życia króla i doniesieniem o karach kościelnych, jakie biskup wymierzył królowi wobec niesłusznego obłożenia daniną wsi w Sandomierskiem, będących tenutą biskupią. Uwięziony z rozkazu Kazimierza W. 13 XII 1349, został B. następnej nocy utopiony w Wiśle podobno przez sługę królewskiego Kochana (Długosz). Pochowany w kościele św. Katarzyny na Kazimierzu w kaplicy brackiej św. Mikołaja z Tolentynu, gdzie postawiono w końcu XV lub pocz. XVI w. nagrobek, dziś nieistniejący. Długosz podaje, że ekspiacją za zamordowanie B. był cały szereg ustępstw króla na rzecz katedry krakowskiej. W XVII w. ustaliła się opinja o B. jako o świętobliwym; z tego też czasu pochodzą jego wizerunki w kościołach (katedrze krak., u N. P. M. w Warszawie na N. Mieście) oraz przekazy o cudach, towarzyszących wydobyciu ciała i pogrzebowi męczennika.
Baruch M., Baryczkowie, W. 1914, 23–25; Niesiecki, Herbarz; Cercha-Kopera, Pomniki Krakowa, Kr.-W. 1904, I 83; Bielowski A., Mon. Pol. Hist. II 629, 939, 940; Długosz J., Hist. Pol., Kr. 1876, III 235–237, 243.
Red.